ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Η τομάτα (tomato) ανήκει στην οικογένεια των Σολανωδών ή Στρυχνοειδών (Solanaceae) και στο είδος Lycopersicum esculentum.
Είναι ιθαγενές φυτό της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής με καταγωγή από το Περού.
Στην Ευρώπη την έφερε ο Χριστόφορος Κολόμβος το 16ο αιώνα.
Η σημερινή του ονομασία προέρχεται από τη λέξη «tomatl» διαλέκτου του Μεξικού.
Πολλοί πίστευαν πως ήταν δηλητηριώδες φυτό επειδή τα φύλλα του περιέχουν μια τοξική ουσία, τη σαλανίνη και η καλλιέργεια του γινόταν μόνο για καλλωπιστικούς λόγους.
Ήταν άγνωστη στην Ευρώπη μέχρι το 1544, οπότε και οι Ιταλοί της έδωσαν το όνομα «χρυσό μήλο» (pomi d'oro), για το κίτρινο ή το πορτοκαλί χρώμα που είχε τότε η ώριμη ντομάτα.
Είναι πολυετές φυτό που καλλιεργείται σαν ετήσιο για τους εδώδιμους καρπούς της και φτάνει μέχρι και τα 10 m αλλά συνήθως διατηρείται σε ένα ύψος 1-1,5m.
Σχηματίζει πολλούς βλαστούς, που στα πρώτα στάδια είναι τρυφεροί και ευαίσθητοι, και στη συνέχεια γίνονται σκληροί και ανθεκτικοί. Τα φύλλα είναι σύνθετα και αναπτύσσονται σε ελικοειδή διάταξη πάνω στο βλαστό.
Τα άνθη είναι κίτρινου χρώματος και αναπτύσσονται σε ταξιανθίες.
Η τομάτα ευδοκιμεί σε θερμά κλίματα και εδάφη πλούσια σε οργανικές ουσίες.
Η ντομάτα έχει όξινη και ελαφρώς καυστική γεύση, ενώ σημαντική είναι η θρεπτική της αξία.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες που βοηθούν στην ρύθμιση σακχάρου στο αίμα, στην δυσκοιλιότητα, καθώς και στην ρύθμιση της χοληστερίνης.
Ακόμα περιέχει πολυφαινόλες καθώς και μεγάλη ποσότητα λυκοπενίου (χρωστική στην οποία οφείλει το χρώμα), που παρουσιάζει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση άρα καταπολεμά τα καρκινικά κύτταρα
Η βιολογική διαθεσιμότητα του λυκοπενίου είναι μεγαλύτερη σε θερμικά επεξεργασμένες ντομάτες σε σχέση με αυτές που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία.
ΧΡΗΣΗ
Μπορεί να προστεθεί στις σάλτσες και σε όλα τα φαγητά σαν πρόσθετο της τομάτας για ενισχυμένη γεύση και όχι μόνο.